To jest podstawowa rzecz na każdej wizycie u pediatry. Nieodłączny element właściwie każdej kontrolnej wizyty i bilansu. Jedna z rzeczy o które tak często martwią się mamy: czy moje dziecko dobrze przybiera na wadze? Czy „mieści się w siatce?”

Słyszę te wątpliwości dosyć często (zaraz obok „moje dziecko nic nie je” ) i pomyślałam że umiejętność czytania siatki centylowej i zdobycie kilku informacji na ten temat pozwoliłby Wam trochę się uspokoić.

1.SIATKI CENTYLOWE Instytutu Matki I Dziecka 

Zacznijmy od tych, które znamy najlepiej, bo są umieszczone w książeczkach zdrowia.
Zostały one opracowane w 1999 roku, na podstawie badań ponad 600 dzieci z Warszawy. Były to dzieci od 1 miesiąca do 18 roku życia.

Według dr med. Szilyagyi-Prągowskiej  są to najbardziej aktualne i obszerne dane opracowane dla polskich dzieci.
Ale! Nie są to jedyne dostępne siatki centylowe..i jak się okazuje nie jedyne „słuszne” …

2.SIATKI CENTYLOWE ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI ZDROWIA (WHO)

Chociaż w książeczkach zdrowia nadal umieszczane są tylko siatki IMID, to warto wiedzieć, że jedna z ich autorek (Palczewska, wraz z trzema współautorkami) opublikowała w 2010 roku artykuł, w którym porównane zostały siatki centylowe IMID z 1999 roku, oraz aktualne zalecenia WHO. W efekcie tego opracowania powstał wniosek, że to wzorzec WHO powinien być wprowadzony jako narzędzie do oceny rozwoju polskich dzieci!

Dlaczego tak? Badania WHO opierały się na odpowiednio dobranej grupie badanej: dzieci optymalnie żywionych (a więc karmionych wyłącznie piersią do ok. 6 miesiąca życia i później karmionych piersią co najmniej do 12 miesiąca), żyjących w optymalnym środowisku (bez zanieczyszczeń mikrobiologicznych i dymu tytoniowego) oraz z optymalną opiekę zdrowotną.
Badania te przeprowadzono na 5 kontynentach w 6 ośrodkach naukowych.
Na ich podstawie powstały zalecenia dotyczące rozwoju dzieci, mówiące o tym jak dzieci (szczególnie w pierwszych latach życia) powinny rosnąć, a nie o tym jak rosną.
Okazało się że w badanej grupie wyniki były podobne niezależnie od regionu świata. Dzieci rosły podobnie (oczywiście w grupie spełniającej kryteria).

Wracając do dr med. Szilyagyi-Prągowskiej , pisze ona o badaniach WHO: „Wyniki badań wskazują, że dzieci karmione piersią miały w pierwszych 2–3 miesiącach życia większą masę ciała, a między 6. a 12. miesiącem życia mniejszą masę i długość ciała niż niemowlęta karmione sztucznie. Różnice te zanikały po 12. miesiącu życia.”
To jest coś, o czym bardzo często zapominają pediatrzy, a rodzice tego nie wiedzą.. Dzieci karmione piersią rosną w pierwszym roku życia inaczej niż dzieci karmione mlekiem modyfikowanym. To jest fakt. Zbadany, opisany. Pamiętajcie o tym, szczególnie kiedy okazuje się, że dziecko „nie mieści się w siatce” albo „spada z centyla” i sprawdźcie po prostu w odpowiednich normach.

Gdzie szukać siatek centylowych WHO?

masa ciała a wiek CHŁOPCY
długość ciała a wiek CHŁOPCY
masa ciała a wiek DZIEWCZĘTA
długość ciała a wiek DZIEWCZĘTA

3.SIATKI CENTYLOWE CENTRUM ZDROWIA DZIECKA (CZD) – projekt OLAF

W latach 2007-2009 przeprowadzono badanie z udziałem ponad 17,5 tysiąca polskich dzieci w wieku szkolnym. Celem projektu było opracowanie norm dla wartości ciśnienia tętniczego wśród dzieci i młodzieży, a także opracowanie aktualnych norm rerencyjnych dla wzrostu, masy ciała i wartości BMI.

Więcej informacji o tym projekcie znajdziecie TUTAJ
Same siatki centylowe OLAF TUTAJ

Uwaga, projekt OLAF dotyczy dzieci w wieku szkolnym oraz młodzieży, siatki dotyczą więc dzieci od 7 roku życia.

część druga, czyli o tym JAK czytać siatki centylowe TUTAJ

źródła z których korzystałam :
http://olaf.czd.pl/images/stories/publikacje/Standardy_Med_Siatki_centylowe_wzrastania.pdf
http://olaf.czd.pl/images/stories/siatki/siatki.pdf
http://www.mp.pl/artykuly/13755
http://medycynawiekurozwojowego.pl/pl/articles/item/18487/ocena_rozwoju_fizycznego_dzieci_imlodziezy_cz_i_niemowleta_idzieci_do_5_lat_normy_krajowe_czy_standardy_who
http://www.wczp-lodz.pl/Dokumenty/siatki_centylowe.pdf
http://www.who.int/childgrowth/standards/en/